Skala dłoni: Juhani Pallasmaa i Radosław Gryta

Zapraszamy na konferencję z udziałem Juhani Pallasmy oraz Radosława Gryty. Spotkanie odbędzie się 06.11.2019 na PATIO (ASP, Targ węglowy 6) o godzinie 10:00.

Juhani Pallasmaa jest fińskim architektem. Miał wystawy w ponad trzydziestu krajach i napisał wiele artykułów na temat filozofii kultury, psychologii społecznej oraz teorii architektury i sztuki.
Wśród wielu książek Pallasmy na temat teorii architektury jest książka The Eyes of the Skin – Architecture and the Senses, książka, która stała się klasykiem teorii architektury i jest wymagana na kursach architektonicznych w wielu szkołach na całym świecie. Wybór esejów napisanych przez Pallasmę, od wczesnych do nowszych, został przetłumaczony na język angielski i zebrany razem w książce Encounters – Architectural Essays (Helsinki, 2005), wydanej przez Petera MacKeitha.
Jeśli chodzi o realizacje architektoniczne jego wczesna kariera charakteryzuje się troską o racjonalizm, standaryzację i prefabrykację. Pierwszym kluczowym dziełem Pallasmy wykazującym te zasady był Moduli 225 (z Kristianem Gullichsenem), produkowany przemysłowo domek letniskowy, 1969-1971, z czego około sześciu zbudowano w Finlandii. Jednak kluczowymi modelami dla tego typu architektury były zarówno architektura japońska, jak i wyrafinowane abstrakcje Ludwiga Miesa van der Rohe. W Finlandii ten typ architektury jest określany jako "konstruktywizm" – z podobieństwem rodziny do awangardowego rosyjskiego konstruktywizmu – i w tym czasie, pod koniec lat 50-tych i 60-tych, stanął w opozycji do pracy Alvara Aalto, który był coraz częściej postrzegany w swoim ojczystym kraju jako idiosynkratyczny indywidualista. Ale zainteresowanie Japonią zawierało również nasiona późniejszych obaw Pallasmy, materialność i fenomenologię doświadczenia. To właśnie po powrocie z nauczania w Afryce Pallasmaa odwrócił się od czystego konstruktywizmu i zajął się psychologią, kulturą i fenomenologią.

Radosław Gryta jest rzeźbiarzem, performerem oraz nauczycielem. Mieszka i pracuje w Finlandii. Rzeźbi najczęściej w drewnie i kamieniu. Sięga po glinę, włókna szklane, ceramikę, blachę i sklejkę. Rozpatruje w działalności artystycznej jednostkową i zbiorową pamięć – oraz zapominanie. Wartości – i ich definiowanie. Buduje mikrohistorie, które odnoszą się do codziennego życia. Prowokuje do odczytywania poezji w formie plastycznej. Prace Radosława Gryty znajdują się w muzeach, kolekcjach prywatnych na całym świecie i w przestrzeniach publicznych.
Fragment: "WILD STRAWBERRIES Historia i pamięć w rzeźbie Radosława Gryty" autorstwa Larsa Saariego.
"Nawet liście drzew wydzielały miód za czasów złotego wieku, ale dziś pszczoły rodzą się z kłębków świeżych kwiatów i trawy" – pisał Virgil wiele wieków temu. Wykorzystanie miodu jako materiału przywodzi na myśl wybitnego artystę i twórcę koncepcji rzeźby społecznej, Josepha Beuysa. Z jego filozofią, a przede wszystkim symboliką jego materiałów – filcu, tłuszczu, miodu – Gryta łączy w sobie bardzo wiele. Tym, co zainteresowało niemieckiego artystę Wolfganga Laiba sztuką Beuysa, był przede wszystkim jej terapeutyczny aspekt, dialog pomiędzy materią, a duchem. Te same pragnienia widzę w sztuce Gryty. Religia, katolicyzm w Polsce, to oczywiście znaczące siły społeczne i twórcy pamięci. Gryta mówi, że Kościół byłby w porządku bez Boga. I cytuje wiersz Różewicza o dwóch najważniejszych momentach w życiu człowieka. Pierwszy przychodzi, kiedy człowiek rodzi się bogiem, drugi – kiedy umiera, a robi to jakoś nieumyślnie, wymyka się, nigdy nie wraca.