Promocja Monografii o Prof. Radwańskim
Prowadzący(a): Dorota Grubba
"Professor STANISŁAW RADWAŃSKI- PRESENT UNEXCUSED" promocja monografii wydanej w grudniu 2023 przez Akademię Sztuk Pięknych w Gdańsku_w ramach programu ministerialnego "Doskonała_Nauka 2023".
Wydział Rzeźby i Intermediów Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku zaprasza wszystkie osoby zainteresowane na promocję monografii profesora Stanisława Radwańskiego, wybitnego współczesnego artysty i wieloletniego rektora oraz ponad cztery dekady wykładowcy rzeźby gdańskiej PWSSP/ ASP, osobowości międzynarodowego nurtu nowej figuracji, debiutującego na przełomie lat 60. i 70. XX w. Stanisław Radwański współtworzył plejadę legendarnych wystaw, m.in. "CDN" – pod mostem Poniatowskiego w Warszawie [por. CDN, Prezentacje Sztuki Młodych pod Mostem Poniatowskiego, red. Jacek Drabik, Zdzisław Sosnowski, Jan Stanisław Wojciechowski, wyd. tow.. wyst. Warszawa 1977]. Monografię "Professor STANISŁAW RADWAŃSKI- PRESENT UNEXCUSED" wydano dzięki dotacji ministerialnej "Doskonała Nauka 2023". Wydanie poprzedziły wydarzenia inicjowane przez Kuratora – prof. Mariusza Białeckiego wspierane przez prof. Krzysztofa Polkowskiego Rektora ASP w Gdańsku, prof. Małgorzatę Wiśniewską, prof. Tomasza Skórkę, prof. Dariusza Sitka, prof. Roberta Kaję – Dziekana Wydziału Rzeźby i Intermediów ASP w Gdańsku, prof. Adrianę Majdzińską Prodziekan Wydziału Rzeźby i Intermediów ASP w Gdańsku/ Bydgoskie Centrum Sztuki im. Stanisława Horno-Popławskiego i wiele innych Osób oraz Instytucji posiadających w kolekcjach rzeźby prof. Stanisława Radwańskiego. Podmiotowo ujęty Artysta wspierał prace zespołu, w tym projekt graficzny, które opracowały: Małgorzata Wiśniewska i Julia Marchlewska. Teksty: prof. dr hab. Mariusz Białecki Wydział Rzeźby i Intermediów ASP w Gdańsku, Rafał Radwański, prof. Jacek Jagielski Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu, prof. Jan Tutaj Wydział Rzeźby ASP w Krakowie. Zdjęcia: Fototeka prof. Stanisława Radwańskiego oraz: prof. Jacek Zdybel, Lech Zdrojewski, Mirosław Araszewski, dr hab. Małgorzata Wiśniewska, dr hab. Jarosław Bogucki,
dr Stanisław Kośmiński, prof. Jan Szczypka i Inn.; Recenzenci naukowi
prof. ASP dr hab. Bogna Łakomska Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku; prof. UG dr hab. Magdalena Howorus-Czajka Uniwersytet Gdański; prof. ASP dr hab. Maciej Aleksandrowicz Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie//
Wydział Rzeźby i Intermediów Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku zaprasza wszystkie osoby zainteresowane na promocję monografii profesora Stanisława Radwańskiego, wybitnego współczesnego artysty i wieloletniego rektora oraz ponad cztery dekady wykładowcy rzeźby gdańskiej PWSSP/ ASP, osobowości międzynarodowego nurtu nowej figuracji, debiutującego na przełomie lat 60. i 70. XX w. Stanisław Radwański współtworzył plejadę legendarnych wystaw, m.in. "CDN" – pod mostem Poniatowskiego w Warszawie [por. CDN, Prezentacje Sztuki Młodych pod Mostem Poniatowskiego, red. Jacek Drabik, Zdzisław Sosnowski, Jan Stanisław Wojciechowski, wyd. tow.. wyst. Warszawa 1977]. Monografię "Professor STANISŁAW RADWAŃSKI- PRESENT UNEXCUSED" wydano dzięki dotacji ministerialnej "Doskonała Nauka 2023". Wydanie poprzedziły wydarzenia inicjowane przez Kuratora – prof. Mariusza Białeckiego wspierane przez prof. Krzysztofa Polkowskiego Rektora ASP w Gdańsku, prof. Małgorzatę Wiśniewską, prof. Tomasza Skórkę, prof. Dariusza Sitka, prof. Roberta Kaję – Dziekana Wydziału Rzeźby i Intermediów ASP w Gdańsku, prof. Adrianę Majdzińską Prodziekan Wydziału Rzeźby i Intermediów ASP w Gdańsku/ Bydgoskie Centrum Sztuki im. Stanisława Horno-Popławskiego i wiele innych Osób oraz Instytucji posiadających w kolekcjach rzeźby prof. Stanisława Radwańskiego. Podmiotowo ujęty Artysta wspierał prace zespołu, w tym projekt graficzny, które opracowały: Małgorzata Wiśniewska i Julia Marchlewska. Teksty: prof. dr hab. Mariusz Białecki Wydział Rzeźby i Intermediów ASP w Gdańsku, Rafał Radwański, prof. Jacek Jagielski Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu, prof. Jan Tutaj Wydział Rzeźby ASP w Krakowie. Zdjęcia: Fototeka prof. Stanisława Radwańskiego oraz: prof. Jacek Zdybel, Lech Zdrojewski, Mirosław Araszewski, dr hab. Małgorzata Wiśniewska, dr hab. Jarosław Bogucki,
dr Stanisław Kośmiński, prof. Jan Szczypka i Inn.; Recenzenci naukowi
prof. ASP dr hab. Bogna Łakomska Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku; prof. UG dr hab. Magdalena Howorus-Czajka Uniwersytet Gdański; prof. ASP dr hab. Maciej Aleksandrowicz Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie//
Monografia została wydana dzięki dofinansowaniu ze środków budżetu państwa przyznanego przez Ministra Edukacji i Nauki w ramach programu ,,Doskonała Nauka II” 2023 [nr MONOG/SP/0086/2023/01] The monograph was published thanks to funding from the state budget by the Minister of Education and Science as part of the ’’Excellent Science II” 2023 program [MONOG/SP/0086/2023/01]
Monografia powstała dzięki projektowi badawczemu pt. „Projekt oraz druk monografii poświęconej twórczości prof. Stanisława Radwańskiego z okazji 55 lecia pracy twórczej oraz jubileuszu 80 tych urodzin”, oznaczonego numerem 58/WRI/ BN/2021
Specjalne podziękowania dla:
Rektora Akademii Sztuk Pięknych prof. ASP dr hab. Krzysztofa Polkowskiego za wsparcie finansowe.
Dziekana Wydziału Rzeźby i Intermediów ASP Gdańsk prof. Roberta Kaji za wsparcie finansowe.
Prof. ASP dr hab. Dariusza Sitka za wieloletnie koordynowanie projektu badawczego
pt. „Projekt oraz druk monografii poświęconej twórczości prof. Stanisława Radwańskiego z okazji
55 lecia pracy twórczej oraz jubileuszu 80 tych urodzin”
Panie: Anna Kościelska, Marta Chełmińska i Agnieszka Nawrot z ASP w Gdańsku za wsparcie w opracowaniach wniosku ministerialnego/
Special thanks to:
Rector of the Academy of Fine Arts, dr hab. Krzysztof Polkowski, for financial support.
Dean of the Faculty of Sculpture and Intermedia of the Academy of Fine Arts in Gdańsk,
Prof. Robert Kaja, for his financial support.
Prof. ASP dr hab. Dariusz Sitek for coordinating the research project for many years entitled "Design and printing of a monograph devoted to the work of Prof. Stanisław Radwański on the occasion of 55 years of creative work and the 80th anniversary of his birthday".
Anna Kościelska, Marta Chełmińska i Agnieszka Nawrot z ASP w Gdańsku za wsparcie w opracowaniach wniosku ministerialnego
Monografia powstała dzięki projektowi badawczemu pt. „Projekt oraz druk monografii poświęconej twórczości prof. Stanisława Radwańskiego z okazji 55 lecia pracy twórczej oraz jubileuszu 80 tych urodzin”, oznaczonego numerem 58/WRI/ BN/2021
Specjalne podziękowania dla:
Rektora Akademii Sztuk Pięknych prof. ASP dr hab. Krzysztofa Polkowskiego za wsparcie finansowe.
Dziekana Wydziału Rzeźby i Intermediów ASP Gdańsk prof. Roberta Kaji za wsparcie finansowe.
Prof. ASP dr hab. Dariusza Sitka za wieloletnie koordynowanie projektu badawczego
pt. „Projekt oraz druk monografii poświęconej twórczości prof. Stanisława Radwańskiego z okazji
55 lecia pracy twórczej oraz jubileuszu 80 tych urodzin”
Panie: Anna Kościelska, Marta Chełmińska i Agnieszka Nawrot z ASP w Gdańsku za wsparcie w opracowaniach wniosku ministerialnego/
Special thanks to:
Rector of the Academy of Fine Arts, dr hab. Krzysztof Polkowski, for financial support.
Dean of the Faculty of Sculpture and Intermedia of the Academy of Fine Arts in Gdańsk,
Prof. Robert Kaja, for his financial support.
Prof. ASP dr hab. Dariusz Sitek for coordinating the research project for many years entitled "Design and printing of a monograph devoted to the work of Prof. Stanisław Radwański on the occasion of 55 years of creative work and the 80th anniversary of his birthday".
Anna Kościelska, Marta Chełmińska i Agnieszka Nawrot z ASP w Gdańsku za wsparcie w opracowaniach wniosku ministerialnego
Drukarnia/ Printing: drukarnia Misiurio/Gdańsk
ISBN 978-83-67720-13-7, Akademia Sztuk Pięknych GDAŃSK 2023
ISBN 978-83-67720-13-7, Akademia Sztuk Pięknych GDAŃSK 2023
W moim eseju pisałam m.in. "Podmiotem przemyśleń jest prof. Stanisław Radwański, wybitny współczesny artysta, od lat 60. XX w. sytuujący swoją twórczość w relacji do świata, i gotowości do przechodzenia w kolejne etapy. Uważnie obserwuje zmieniającą się rzeczywistość, pogłębia wiedzę o jego wieloaspektowych historiach, zarazem wnosi w przestrzeń globu własną, wcześniej nie istniejącą konstrukcję – de facto ją wzbogacając1. Jest uznanym w obiegu międzynarodowym twórcą oryginalnych propozycji formalnych, wirtuozem współczesnej rzeźby, wprowadzającym do ikonosfery jemu tylko właściwe czyste formy, np. motywy poklatkowości i spotęgowania semantyczno-wyrazowe [jak w Portrecie Taty], nadrealność wariacyjnych kompozycji [np. Muza, czy Kroczący], i inne wrażliwe interpretacje podejmowanych problemów, poszerzające fenomen nurtu nowej figuracji, nowej fali, postmodernizmu, wreszcie sztuki obu dekad XXI w. w otwartej przestrzeni miast2.
Pierwiastek nadrealności dyskretnie uobecniający się w oeuvre gdańskiego artysty, sprowokował przewiązanie myśli z tekstem Mieke Bal- pt. Antropometamorfoza: rozwidlające się ścieżki i kryształy filozofii czasowości Louise Bourgeois, która czerpie inspiracje z opowiadania Jorge Luisa Borgesa3.
Pierwiastek nadrealności dyskretnie uobecniający się w oeuvre gdańskiego artysty, sprowokował przewiązanie myśli z tekstem Mieke Bal- pt. Antropometamorfoza: rozwidlające się ścieżki i kryształy filozofii czasowości Louise Bourgeois, która czerpie inspiracje z opowiadania Jorge Luisa Borgesa3.
Intymną, jakby szeptem wypowiadaną narracją, która „relacjonuje” kondycję cielesności rozedrganej, jest Portret Taty z 1986 – unikatowy w rzeźbie współczesnej, introwertyczny portret, w którym jak dyskretne echo – zdwojone zostały spoglądające z niepokojem oczy. Praca oddziałuje jak emanacja szlachetnej osobowości, a zarazem splątania psychologicznego wynikająca z granicznych wewnętrznych doświadczeń portretowanego. Artysta wspomina iż jego ojciec był silnym i charyzmatycznym człowiekiem, następnie przyszedł na niego czas nawracających chorób i pobytów w szpitalu, i ten niepokój zanotował w jego niemal renesansowych rysach twarzy.
Przez podwojenie układu oczu Stanisław Radwański wypracował oryginalny symbol wahania wewnętrznego i niepewności, jakby przypominając o awangardowej Madonnie Tytusa Czyżewskiego z 1920 r., w którym naddana dłoń potęgowała siłę błogosławieństwa. Mimo zerwania z realnością portretu w najmniejszym stopniu nie doświadczamy zjawiska mutacji. Nieświadomym kontekstem pozostaje poruszający esej Susan Sontag Illness as Metaphor4.W dokonaniach polskiego artysty intryguje wrażliwość na obecność X Muzy – filmu i fotografii, w tym poklatkowych zdjęć faz ruchu Eadwearda Muybridge’a (1830-1903), rozwijanych od lat 70. XIX w.
Przez podwojenie układu oczu Stanisław Radwański wypracował oryginalny symbol wahania wewnętrznego i niepewności, jakby przypominając o awangardowej Madonnie Tytusa Czyżewskiego z 1920 r., w którym naddana dłoń potęgowała siłę błogosławieństwa. Mimo zerwania z realnością portretu w najmniejszym stopniu nie doświadczamy zjawiska mutacji. Nieświadomym kontekstem pozostaje poruszający esej Susan Sontag Illness as Metaphor4.W dokonaniach polskiego artysty intryguje wrażliwość na obecność X Muzy – filmu i fotografii, w tym poklatkowych zdjęć faz ruchu Eadwearda Muybridge’a (1830-1903), rozwijanych od lat 70. XIX w.
Intymno-intersubiektywnym, zarazem nadrealnym symbolem kobiecości pozostaje Muza – z 1987 r. XX w. słynna rzeźba Stanisława Radwańskiego. Niedosłownie nawiązująca do rzeźby Grecji hellenistycznej, stała się wizyjnym popiersiem anamorficznym, interpretacją okrytej tkaniną młodej kobiety. Forma prowokuje do spotkania z twarzą postaci, do pochylenia, jednak kontakt wzrokowy nie jest możliwy, tkanina osłania pustkę. Rzeźba przy całym pięknie, oddziałuje jak esencja kobiecej melancholii, przypominając o badaniach Julii Kristevy zebranych w książce Czarne słońce5. Jest skrótem, metaforą otwartą, na interpretacje, np. dostrzeżenie społeczno-kulturowych uwarunkowań okrywania ciała kobiecego.
W Portrecie Taty oraz w Muzie czytelne wydają się analogie do postsurrealistycznej strategii artystycznej disruption. W międzynarodowych kręgach artystycznych – w interpretacjach figur stosowano: m.in. fragmentację, dublowanie oraz zakłócenie spójności formy. W sztuce polskiej strategię disruption wydawała się intuicyjnie zapowiadać Alina Szapocznikow, tworząc od lat 50. magmowe, sugestywne, psychomorficzne figury, takie m.in. jak: Małża, Róża, Belissima, Maria Magdalena i inn. Szapocznikow mówiła o rozedrganiu, w notatkach pisała wręcz: Znam dobrze swój organizm (resistance), który już podołał tyle nieuwierzytelnionych trudności”6.
Odległym echem Muzy S. Radwańskiego wydaje się wizja Kay Sage-Tanguy pt. Ja na przecięciu trzech miast (1944), czy obrazy René Magritte’a 7.
Odległym echem Muzy S. Radwańskiego wydaje się wizja Kay Sage-Tanguy pt. Ja na przecięciu trzech miast (1944), czy obrazy René Magritte’a 7.
W sztuce Stanisława Radwańskiego szczególnie pozostają wirtuozeryjne warianty metafor, które od najmłodszych lat buduje, także dzięki naturalnemu zainteresowaniu życiem społecznym ludzi, by wzmiankować niezwykły w formie i barwie Portret Władimira Majakowskiego (1968), geniusza poezji i zarazem ikony czasu rewolucji w Rosji – w obszarze sztuki i przemian systemowych. Stanisław Radwański ujął pisarza-aktywistę z „atrybutami mieszczucha” – czyli w kapeluszu i muszce, całą formę pokrywając monochromią wyszukanych błękitów – dematerializującą fizyczność – wskazując na głowę przepełnioną poezją. Rezonansem może być tomik Obłok w spodniach (1915) Majakowskiego – ważny wcześniej dla Katarzyny Kobro, jak i wizyjny, genialny w odniesieniach do matematyki wyższej Pomnik III Międzynarodówki (1920) Władimira Tatlina, którego kinetyczna, ażurowa budowa miała też współpracować z niebem. Artysta wspomina iż otrzymał temat teoretycznego dyplomu – o awangardowej sztuce w Rosji doby rewolucji i tuż po niej. Początkowo się buntował, ale szybko uznał, że problematyka jest mu bliska, wypełniona wspaniałymi artystami, „którzy później się rozdrobnili, poznikali”8. W swoim atelier przy ulicy Mariackiej w Gdańsku Stanisław Radwański eksponuje Majakowskiego na archaicznym kawalecie – (uratowanym z dawnego asortymentu wzniesionej w 1909 r. Politechniki Gdańskiej), w którym korby i przypominające zminiaturyzowaną wieżę Eiffela elementy konstrukcji wydają się dopełnieniem tego brawurowego portretu9.
Sięganie po kolor w rzeźbie w drugiej połowie lat 60. nadal było odważnym i nieczęstym aktem, pojawiającym się wcześniej np. od lat 60. u Armana i innych osobowości kręgu nouveau realisme, w sztuce Marii Pinińskiej-Bereś, Aliny Szapocznikow i Wandy Czełkowskiej od lat 50., czy od 1967 w figuracjach wrocławskiego artysty Andrzeja Wojciechowskiego. Intuicyjnym gestem odrealnienia portretu Majakowskiego przez wyszukane błękity, Stanisław Radwański – wtedy młody absolwent gdańskiej PWSSP – przywołał też rozwijane od najmłodszych lat własne doświadczenia malarskie – potrzebę pracy z sublimującym światem barw oraz pierwotną wolę studiowania malarstwa.
Mieke Bal pisała o dziełach, które załamują czas i przestrzeń DOTYKAJĄC BEZPOŚREDNIO KWESTII CHRONOTOPII. Podkreślała „Uprzedniość jest także tłem rzeźby, rzutowanej przez pryzmat biograficznych i psychoanalitycznych uwarunkowań” 10
Mieke Bal pisała o dziełach, które załamują czas i przestrzeń DOTYKAJĄC BEZPOŚREDNIO KWESTII CHRONOTOPII. Podkreślała „Uprzedniość jest także tłem rzeźby, rzutowanej przez pryzmat biograficznych i psychoanalitycznych uwarunkowań” 10
dr Dorota Grubba-Thiede
ZHiTS ASP w Gdańsku
ZHiTS ASP w Gdańsku